تولیدات فناورانه و علمی ایران و مقایسۀ آن با برخی از کشورهای منطقه و جهان در فاصلۀ سالهای 2006 تا 2015

نویسندگان

1 کارشناس/شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی

2 دانشیار دانشگاه شاهد

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل نسبت تولید مقاله به پروانۀ ثبت اختراع در سال های اخیر در ایران و مقایسۀ آن با سایر کشورهاست. در این مقاله از فنون کتاب سنجی استفاده شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را ایران و کشورهای پیشرو در تبدیل علم به ثروت و برخی از کشورهای رقیب منطقه تشکیل می دهند. کشور ایران، در سال های 2006 تا 2015، سهم تقریبی 1/4 درصد از تولید علم جهانی را به خود اختصاص داده است و در مقایسه با سایر کشورهای رقیب و پیشرو وضعیت مطلوبی نداشته است. از نظر نسبت تولید علم به پروانۀ ثبت اختراع نیز از همۀ کشورهای مذکور عقب تر بوده است. از این مطالعه نتیجه گیری می شود که میان تولید علم و کاربردی کردن آن در ایران خلأ عمیقی مشاهده می شود. رسیدن به وضعیت مطلوب در زمینۀ تبدیل علم به ثروت و افزایش پروانه های ثبت اختراعات، به منزلۀ عاملی مهم در تبدیل علم به ثروت، نیازمند برنامه ریزی صحیح و تشویق مخترعان به ثبت کارهای فناورانۀ خود در مجامع بین المللی است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Scientific and Technological Productions of Iran (2006-2015) with a Comparison to some other Countries

نویسندگان [English]

  • Ghasem Azadi Ahmadabadi 1
  • Hamzehali Nourmohammadi 2
1 Supreme Council of Cultural Revolution
2
چکیده [English]

Purpose: In recent years, identification, enhancement and provision of necessary requirements for production and use of science and technology, has attracted authorities’ attention. Considering the importance of science and technology monitoring, this research provides details for patent and article production in Iran compared to other countries. Methods: This research follows bibliometric approach in which data about patents during 2006-2015 has been extracted from US Patent database. Countries with a significant achievement in  converting knowledge to wealth were selected as the sample along with Iran and some Middle Eastern  countries. Findings: Iran in contrast has contributed a small deal in production of global science (1.4%) and  compared to other studied countries, the ratio of science production to patents is still inappropriate in this  country. Conclusion: There is a big gap between production of science and application of it in Iran. Achieving  an improved situation in converting science to wealth requires planning and encouraging innovators to register  their patents in foreign databases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Science production
  • Patents
  • Scientometrics study
  • Iran
  • Scientific products
  • Ratio of science production to patents

مراجع

منابع
دایرة­المعارف کتابداری و اطلاع­رسانی (1381). ج 1، تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1389). نقشة جامع علمی کشور. تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
عبدخدا، محمدهیوا، نوروزی، علیرضا، و راوند، سامان(1390). «تحلیل موضوعی پروانه­های ثبت اختراع مخترعان ایرانی در پایگاه­های بین­المللی ثبت اختراع در فاصله سال­های 1976-2011». مجلة دانشکدة پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 5، 46-56.
علائی آرانی، محمد، و نقشینه، نادر (1388). نتحلیلی بر وضعیت پروانه‌های ثبت اختراع ایرانی در اداره‌های چهارگانة ثبت اختراع». تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 15(4): 167-185.
علائی‌آرانی، محمد (1387). «مطالعة رابطة بین ثبت اختراعات و تولیدات علمی مخترعان ایرانی بین سال‌های 1990 تا 2007». پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
فرقانی، علی (1386). «بررسی و تحلیل کاربردهای تحلیل پتنت در مراکز تحقیقاتی کشور». رشد فناوری، 13(4): 4-10.
مجیدی، موسی، و دهقان، مژگان (1389). «تحلیل استنادی تطبیقی پروانه‌های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه‌ای در پایگاه­های بین‌المللی ثبت اختراع ازسال 1988-2008». فصلنامة دانش‌شناسی، 3(9): 77-88.
مهدیانی، علیرضا و دیگران (1382). تحلیلی بر وضعیت دو شاخص: تعداد مقالات علمی (ISI) و تعداد اختراعات ثبت‌شده در جهان و جایگاه ایران در آن (2001 -1981). مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، گروه علم‌سنجی.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1390). آشنایی با علم­سنجی: مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه­ها. تهران: سمت.
Breschi, S., Lissoni, F., and Montobbio F. (2005). “The scientific productivity of academic inventors: new evidence from Italian data”. [Online]: http://eco.uninsubria.it/webdocenti/fmontobbio/papers/EINT2007.pdf.
Han, Y. J. (2007). “Linking science and technology with industry”. Journal of Technology Management & Innovation, 2(2), 7-17.
Lin, W. Y. C., Chen, D., and Huang, M. H. (2011). “Relation between technology and science: a perspective of patent and paper production”. Journal of Educational Media & Library Sciences, 48(3), 303-324.
Zheng, J. et al. (2012). “International scientific and technological collaboration of China from 2004 to 2008: a perspective from paper and patent analysis”. Scientometrics, 91, 65–80

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 شهریور 1396
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار