منشور اخلاقی فصلنامه علمی سیاست نامه علم و فناوری
به منظور صیانت از حقوق و مالکیت فکری و معنوی پژوهشگران و نویسندگان مقالات علمی و جلوگیری از دریافت تحقیقات تکراری، فصلنامه سیاست نامه علم و فناوری از نرم افزار مشابه یاب سمیم نور استفاده می نماید. این نشریه از «آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» و قواعد کمیته اخلاق در انتشار (COPE) پیروی می‌کند.
نویسندگان مقالاتی که بی اخلاقی علمی آنها محرز باشد (از جمله از لحاظ درصد مشابهت یابی بالا اما نه محدود به آن)، ضمن اعلام به کلیه نویسندگان و اعطای یک مرتبه فرصت دفاع از خود، به فهرست سیاه مجله (مشترک با مجلات همکار) افزوده می شوند و پس از آن مقالات ارسالی آنها مورد بررسی قرار نخواهد گرفت. همچنین موضوع به واحد مربوطه از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اطلاع داده خواهد شد. نویسندگان مقالاتی که بی اخلاقی علمی در مقالات آنها تحت عنوان "عدم اطلاع" یا "قصور و سهو" قابل توجیه باشد (شدت و میزان نقض اخلاق پژوهش اندک باشد)، ضمن دریافت اخطار و اعطای یک مرتبه فرصت دفاع از خود، به فهرست خاکستری مجله (مشترک با مجلات همکار) افزوده می شوند. مقالات ارسالی بعدی این نویسندگان با سخت گیری حداکثری از لحاظ رعایت اخلاق علمی بررسی خواهد شد و در صورت نقض مجدد اخلاق پژوهش، مشابه فهرست سیاه مجله با آنها برخورد خواهد شد. همچنین لازم به ذکر است هر زمان که سردبیر یا داوران نشریه تقاضای داده ها یا فایل های نرم افزاری تحلیل داده های پژوهش را بدهند نویسندگان موظفند در اسرع وقت ارائه نمایند (مگر در موارد محرمانگی داده که در آن موارد ترتیبات خاصی اتخاذ می شود که هم صحت داده و تحلیل قابل بررسی باشد هم محرمانگی حفظ شود). عدم ارائه داده/ فایل نرم افزارهای آماری یا عدم انطابق داده های ارائه شده با داده های پژوهش موجب می شود نویسندگان وارد فهرست سیاه نقض اخلاق پژوهش گردند.
نویسندگان و ارکان فصلنامه علمی سیاست نامه علم و فناوری (شامل مدیرمسئول، سردبیر، اعضای هیئت تحریریه، مدیر داخلی، ویراستار و صفحه آرا) تابع قوانین کمیته بین المللی اخلاق نشر (COPE) می‌باشند که عبارتند از:
1. قوانین مالکیت فکری، ادبی و هنری بایستی توسط فصلنامه رعایت گردد و حق افراد در هنگام انتشار محفوظ باشد.
2. تصمیم گیری درمورد مقالات بدون توجه به جنسیت و باورهای نژادی، محلی، مذهبی و سیاسی نویسندگان انجام می شود.
3. اطلاعات شخصی نویسندگان برای تمامی افرادی که به آن دسترسی دارند می بایست کاملاً محرمانه باشد و در هر زمانی از آن محافظت گردد.
4. وظایف سردبیر و دبیران علمی:
- سردبیر و دبیران علمی این نشریه وظیفه و مسئولیت قبول یا رد مقاله را به عهده می گیرند.
- سردبیر و دبیران علمی این نشریه باید رونوشت های ارسال شده را تا هنگام انتشار، محرمانه نگه دارند.
- سردبیر و دبیران علمی تصمیمات نهایی مورد نظر در رابطه با انتشار یا عدم انتشار یک رونوشت را اتخاذ میکنند.
- سردبیر و دبیران علمی این نشریه باید اصل بینامی داوران را حفظ کنند.
- سردبیر و دبیران علمی این نشریه باید از تعارض منافع جلوگیری کنند.
- سردبیر و دبیران علمی این نشریه ملزم به رعایت صیانت علمی و تلاش برای رفع نیازهای علمی خوانندگان خود هستند.
- سردبیر و دبیران علمی این نشریه سرقت ادبی و تقلب و کلاهبرداری های احتمالی را شناسایی کنند و در موارد نیاز اصلاحات، توضیحات، و واپسگیری ها و عذرخواهی ها را ارائه دهند.
- سردبیر و دبیران علمی این نشریه باید به محتوای پژوهشی مرتبط، متمرکز و محدود باشند.
- سردبیر و دبیران علمی این نشریه نباید اطلاعات رونوشت ها را برای افرادی غیر از نویسندگان، نویسنده مسئول و داوران فاش کنند.
- رونوشت های منتشر نشده توسط سردبیر و دبیران علمی و یا اعضای دیگر برای مقاصد شخصی مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.
5. وظایف داوران:
- کمک به تصمیم گیری هیئت تحریریه:
داوران در بررسی کیفی، محتوایی و علمی مقالات، به سردبیر و اعضای هیئت تحریریه کمک می نمایند. داوران از طریق اعضای هیئت تحریریه با نویسنده مقاله در ارتباط هستند و به بهبود و ارتقاء کیفی و محتوایی مقالات کمک می نمایند.
- سرعت عمل:
داوران بعد از بررسی اولیه، بلافاصله سردبیر نشریه را در جریان نتیجه آن قرار می دهند.
- محرمانه بودن اطلاعات:
کلیه اطلاعات موجود در مقالات می بایست برای داور، محرمانه تلقی شده و داور در حفظ آن بکوشد.
- داوری با ارائه مستندات و استدلال‌های علمی و شفاف:
داوری مقالات می بایست بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی باشد. داور نظرات و مطالب خود را به صورت مکتوب از طریق سامانه فصلنامه برای سردبیر ارسال می نماید. داوران نباید براساس سلیقه و عقاید غیرعلمی مقالات را داوری نمایند.
- توجه به منابع استفاده شده در مقاله:
اطلاعات کتابشناسی همه مطالب و نتایج تحقیقات استفاده شده در مقاله باید در قسمت منابع مقاله آورده شود و داور به آن ها توجه داشته باشد.
- عدم داوری مقالات با مقاصد شخصی
6. وظایف نویسندگان:
- ارائه مقالات علمی و استاندارد:
نویسندگان، مقالات خود را به صورت علمی و منسجم، مطابق استاندارد فصلنامه و دستورالعمل نگارش آماده می کنند. داده ها به صورت صحیح گزارش می شود. از طریق ارجاع دهی کامل، حقوق سایر اشخاص در مقاله رعایت می شود. از ابراز موضوعات حساس و غیراخلاقی، سلیقه ای و شخصی، نژادی و مذهبی و اطلاعات جعلی و نادرست و ترجمه از آثار دیگران بدون ذکر منبع در مقاله خودداری شود.
- ارائه داده های خام در صورت نیاز:
از نویسنده خواسته شود در صورت نیاز داده های خام، مصاحبه‌ها و یا پرسشنامه ها و سایر ابزار به کار رفته در تحقیق را ارائه و معرفی نماید. دسترسی عمومی به این اطلاعات به بهبود کار مقالات کمک می نماید.
- اصالت مقاله ارائه شده:
مقالات ارائه شده توسط نویسندگان، می بایست نتیجه و کار خود نویسنده ارائه کننده باشد و هر گونه استفاده از تحقیقات سایر افراد بدون ذکر منبع ممنوع است.
- عدم انتشار همزمان یک مقاله:
ارائه همزمان یک مقاله به چند نشریه خلاف قوانین است.
- عدم ارسال و انتشار مقالات پذیرفته شده در سایر نشریات و کنفرانس ها:
نویسندگان نباید مقالات پذیرفته شده در سایر نشریات و کنفرانس ها را به فصلنامه مجددا ارسال نمایند. در موارد خاص، در صورتی که مقاله حداقل70 درصد تغییر کرده باشد با اعلام قبلی نویسنده مسئول و تایید سردبیر مجله قابل بررسی می باشد. همچنین مقالاتی که براساس نظر سردبیر یا داور رد می شوند، نباید مجددا به فصلنامه ارسال شود.
- ذکر فرد مسئول و همکاران در مقاله و دقت در عدم وجود اسامی غیرمرتبط:
فرد مسئول مقاله کسی است که در تهیه، آماده سازی، طراحی و اجرای مقاله سهم عمده را به عهده داشته است و سایر نویسندگان نیز به عنوان همکار در مقاله ذکر می شوند و نویسنده اصلی مقاله می بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و عدم وجود نامی غیر از نویسندگان مقاله اطمینان حاصل کند. همچنین کلیه نویسندگان باید مقاله را مطالعه و نسبت به ارائه آن به توافق رسیده باشند
- ذکر پشتیبان‌های مالی:
نویسندگان می بایست کلیه پشتیبان ها مالی مقاله خود را معرفی نمایند.
- اعلام وجود خطاهای اساسی در مقالات:
نویسنده در هر زمانی که متوجه هر گونه خطا و بی‌دقتی در مقاله خود شود، باید فصلنامه را در جریان آن قرار داده و نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را بازپس گیرد.
7. ارزیابی مخفی دوطرفه:
نشریه یک فرآیند ارزیابی مخفی دوطرفه را دنبال می‌کند که به موجب آن، نویسندگان، داوران را نمی‌شناسند و برعکس. نویسندگان باید به محرمانه بودن فرآیند ارزیابی احترام گذاشته و هویت خود را برای داوران آشکار نسازند و برعکس. برای مثال، مقاله نباید حاوی هر گونه اطلاعات مشمول خودافشایی باشد، به طوری که داور بتواند نویسنده را شناسایی کند.
8. مصادیق نقض اصول اخلاقی انتشار توسط نویسندگان:
- سرقت ادبی:
سرقت ادبی به معنای استفاده عمدی از مقالات یا ایده های شخص دیگر به نام خود است. حتی استفاده از یک جمله شخص دیگر یا جملات قبلی خود بدون ذکر منبع، سرقت محسوب می شود. تمامی رونوشت های ارسال شده به این نشریه توسط نرم افزارهای سرقت ادبی مورد بازبینی قرار می گیرند.
- داده سازی و تحریف:
داده سازی هنگامی است که محقق در عمل مطالعه ای را انجام نداده اما داده و نتیجه گیری ارائه می دهد. تحریف نیز هنگامی رخ می دهد که تحقیقی را انجام داده اما داده ها و نتایج آن را تغییر می دهد.
- ارسال همزمان:
هنگامی است که یک رونوشت به دو نشریه ارسال می شود.
- ارسال دو نسخه ای (المثنی):
هنگامی رخ می دهد که دو یا چند مقاله دارای فرضیات، داده ها و نتایج یکسان هستند.
- ارسال تکراری (اضافی):
به معنی تقسیم یک مطالعه به مقالات متعدد و ارسال آن ها می باشد.
- سهیم کردن نادرست نویسنده دیگر:
همه ی نویسندگان لیست شده در مقاله می بایست در انجام آن سهیم باشند.
- دستکاری منابع:
هنگامیست که در قسمت پایانی یک رونوشت منابع متعددی ذکر می شود، در حالیکه در محتوای متن نامی از آن ها برده نشده است.
