تجزیه‌وتحلیل رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی، نوآوری سازمانی و بهره‌وری سازمانی

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان

2 استاد دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.

3 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی، موسسۀ غیرانتفاعی راهبرد شمال.

4 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی، گرایش استراتژیک، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان

چکیده

سرمایۀ اجتماعی قابلیت و دارایی مهم هر سازمان است که برای آن سازمان، در مقایسه با سازمان‌های دیگر، مزیت رقابتی پایدار فراهم می‌کند. در این پژوهش، تأثیر سرمایۀ اجتماعی در بهره‌وری سازمانی، به‌واسطۀ نوآوری سازمانی، بررسی شده است. این پژوهش با هدف کاربردی و مطالعۀ موردی انجام شده و گردآوری و تحلیل داده‌ها با شیوۀ توصیفی از نوع همبستگی صورت گرفته است. جامعۀ آماری این پژوهش را کارکنان شرکت داتیس صنعت پایا با تعداد 130 نفر تشکیل داده و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 92 نفر درنظر گرفته شده است. ابزار پژوهش پرسش‌نامۀ استاندارد است که با مقیاس پنج‌گزینه‌ای لیکرت امتیازدهی شده است. رواییِ ابزار تحقیق به روش روایی محتوا سنجیده شده و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ تعیین شده است. داده‌های تحقیق نیز با نرم‌افزار SPSS 22 و Smart PLS2 تجزیه‌وتحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که سرمایۀ اجتماعی در نوآوری و بهره‌وری سازمانی و همچنین نوآوری سازمانی در بهره‌وری سازمانی تأثیر مثبت دارد. همچنین نقش میانجی نوآوری سازمانی در تأثیرگذاری سرمایۀ اجتماعی بر بهره‌وری سازمانی اثبات شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis the Relationship between Social Capital, Organizational Innovation and Organizational Productivity

نویسندگان [English]

  • Mohsen Akbari 1
  • Seyed Hamid Khodadad Hoseini 2
  • Ameneh Hoseinzadeh Amildani 3
  • Mohammad Hataminezhad 4
1 Associate Professor, University of Guilan, Faculty of Literature and Humanities
2 Professor, University of Tarbiat Modares.
3 Master’s Degree in businees Management, Rahbord Shomal Higher Education Institute
4 Master’s Degree in businees Management, University of Guilan, Faculty of Literature and Humanities
چکیده [English]

Social capital is one of the important organizational capabilities and assets that can create a stable organizational advantage compared to other organizations. The purpose of this study is to investigate the effect of social capital on organization productivity with the mediation of orgnaizational innovation. The present research is an applied-case study in terms of purpose and a correlation-descriptive in terms of data collection and analysis. The population of this study includes 130 employees of Datis Sanat Paya Company. Sample size was also selected as 92 people based on Morgan Table. Research instrument was a standard questionnaire which was ranked by 5-scale Likert scale. Content validity was used to validate the research instrument and Cronbach alpha was used to identify the reliability. SPSS 22 and Smart PLS 2 were used to analyze research data. The achieved results show that social capital has a positive effect on organizational innovation and productivity and organizational innovation has a positive effect on organizational productivity. Also, mediating role of organizational innovation in influencing social capital on organizational productivity was proved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • Organizational productivity
  • Organizational innovation
منابع
ابطحی، حسن و کاظمی، بابک (1391). بهره‌وری. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
احمدی، سیدعلی‌اکبر و فیض‎آبادی، حوریه (1390). «بررسی ارتقای سرمایۀ اجتماعی بر بهبود عملکرد سازمان (نمونۀ موردی: سازمان‎های ستادی شهرداری تهران)». فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مدیریت دولتی. دورۀ 3، شمارۀ 6، ص 35ـ88.
اسماعیل‌پور، رضا و نیکوکار، هانی (1396). «بررسی تأثیر رهبری متعالی بر بهره‌وری سازمانی با تأکید بر معنویت در محیط کار». فصلنامۀ مدیریت بهره‌وری، دورۀ 11، شمارۀ 40، ص 159ـ183.
اکبری، محسن، ابراهیم‌پور ازبری، مصطفی و هوشمند چایجانی، میلاد (1394). «بررسی تأثیر گرایش به کارآفرینی و دو سوتوانی نوآوری بر عملکرد صادراتی محصولات جدید با تعدیل‌گری شدت نوآوری محصول در صنعت خودروسازی». نشریۀ علمی ـ پژوهشی مدیریت نوآوری. دورۀ 4، شمارۀ 4، ص 81ـ106.
بابائیان، علی، ملاجان، علی و کمالی‎‌راد، ابراهیم (1391). «بررسی میزان بهره‌وری از سامانۀ حسابداری تعهدی کامل بر بهبود سطح بهره‌وری سازمانی». پژوهشنامۀ نظم و امنیت انتظامی، دورۀ 1391، شمارۀ 19، ص 131ـ150.
برومند، زهرا، جلیلی، سودابه (1387). «بررسی تأثیر هوش عاطفی، سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ منابع انسانی بر بهره‌وری شرکت همشهری». پژوهشنامۀ مدیریت و سرمایۀ اجتماعی، شمارۀ 4، ص 15ـ28.
بورقانی فراهانی، سهیلا، آبدارزاده، پدرام و فتوت، بنفشه (1395). «اثر سرمایه‌های فکری بر نوآوری سازمانی با میانجی‌گری مدیریت دانش و یادگیری سازمانی در رسانه‌های نوشتاری». پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی. سال ششم، شمارۀ 1، ص 23ـ48.
پرهیزکار، محمدمهدی، فروزنده دهکردی، لطف‌الله، جوکار، علی‌اکبر و درینی، ولی‌محمد (1393). «شناسایی عوامل مؤثر بر نوآوری سازمانی با تکیه بر پارادایم نوآوری باز؛ مطالعۀ موردی: صنعت نشر کشور». مطالعات مدیریت صنعتی، دورۀ 11، شمارۀ 31، ص 101-125.
جوانمرد، حبیب‌الله و سخایی، فاطمه (1393). «بررسی رابطۀ بین مهارت‌های فردی، یادگیری سازمانی، نوآوری و عملکرد سازمانی در صنایع کوچک و متوسط استان مرکزی». فصلنامۀ بصیرت. دورۀ 16، شمارۀ 44، ص 81ـ96.
حمیدی‌زاده، علی، کوچکی‌زاده، زهرا و حاج‌کریمی، فاطمه (1396). «بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر نوآوری سازمانی با تأکید بر نقش میانجی استراتژی‌های دوگانۀ مدیریت دانش». مدیریت سرمایۀ اجتماعی، دورۀ 4، شمارۀ 1، ص 75ـ94.
خلیلی عراقی، مریم و یقین‌لو، مهرانگیز (اردیبهشت‌ماه 1394). «سایه‌روشن‌هایی از مسئولیت‌پذیری مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها». ماهنامۀ تدبیر، شمارۀ 144، ص 64.
داوری، علی و رضازاده، آرش (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
ربیعی، علی و سرابی، سولماز (1392). «بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی و ابعاد آن بر کارآفرینی زنان (مطالعۀ موردی، انجمن زنان مدیر کارآفرین)». مطالعات توسعۀ اجتماعی ـ فرهنگی، دورۀ 1، شمارۀ 4، ص 33ـ68.
رضوانی،حمیدرضا و گرایلی‌نژاد، رزا (1390). «ارائۀ الگویی برای گونه‌شناسی انواع نوآوری سازمانی». مجلۀ رشد فناوری، دورۀ 7 ، شمارۀ 8، ص 21-26.
رمضانی، قباد و رمضانی، فؤاد (1393). «بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و بهره‌وری سازمانی (مطالعۀ موردی؛ کارکنان ادارۀ دارایی استان کرمانشاه)». دومین کنفرانس ملی پویایی مدیریت، توسعۀ اقتصادی و مدیریت مالی، شیراز، شرکت پندار اندیش رهپو.
طاهری، شهنام (1382). بهره‌وری و تجزیه‌وتحلیل آن در سازمان‌ها. تهران: انتشارات امیرکبیر.
عالمین، زهره، یادگاری، ضرغام، ناظم، فتاح و کریم‌زاده، صمد (1394). «بررسی میزان رابطۀ بین حل خلاق مسئله در فرهنگ‌سازمانی با بهره‌وری مدیران آموزش‌وپرورش استان لرستان». فصلنامۀ ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دورۀ 4، شمارۀ 4، ص 143ـ162.
مبلغی، مصطفی و دانش، الهام (1393). «بررسی متغیرهای مؤثر بر فرهنگ سازمانی درجهت بهبود فرهنگ و بهره‌وری سازمانی در صنعت بیمه با استفاده از مدل دنیسون (مطالعۀ موردی: صندوق ضمانت صادرات ایران)». فصلنامۀ مدیریت بهره‌وری. دورۀ 8، شمارۀ 3، ص 101ـ124.
محمدی، اسفندیار و رضایی، زهرا (1394). «بررسی ارتباط بین مدیریت ارتباط با مشتری با کیفیت رابطه و ارزش طول عمر مشتری در صنعت هتل‌داری (مورد مطالعه: شهر ایلام)». برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری. دورۀ 4، شمارۀ 15، ص 62ـ79.
مطلبی، ابوطالب، تقی‌پور، احسان و محمدپور، علی (1396). «بررسی تأثیر سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت بر تولید در کلاس جهانی سازمان‌ها با نقش واسطه‌ای بهره‌وری سازمانی». فصلنامۀ مدیریت بهره‌وری. دورۀ 11، شمارۀ 42، ص 61ـ79.
معین، سعیدرضا و جلودار، زهرا (۱۳۹۵). «خلاقیت و نوآوری و استفاده از نیروی انسانی در افزایش بهره‌وری سازمان تولیدی و صنعتی». سومین سمپوزیوم بین‌المللی علوم مدیریت با محوریت توسعۀ پایدار. تهران، موسسه آموزشی عالی مهر اروند و مرکز راهکارهای دستیابی به توسعۀ پایدار.
مقیمی، سیدمحمد و حسین‌زاده، ماشالله (1392). «ارائۀ مدلی برای بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر بهره‌وری سازمانی با رویکرد فرایندگرا (مطالعه در صنایع استان فارس)». مدیریت فناوری اطلاعات. دورۀ 5، شمارۀ 4، ص 245ـ266.
واله، امیرابوالفضل و فراهانی، طیبه (۱۳۹۵). «بررسی تأثیر ابعاد سرمایۀ اجتماعی بر نوآوری سازمانی کارکنان بانک ملت در شهر تهران». چهارمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین. تهران، شرکت ارتباط ارغوان ایرانیان.
Aleknavičiūtė, R., Skvarciany, V. and Survilaitė, S. (2016). “The Role of Human Capital for National Innovation Capability in Eu Countries”. Economics and Culture. 13(1), pp. 114-125.‏
Bolino, M. C., Turnley, W. H. and Bloodgood, J. M. (2002). “Citizenship Behavior and the Creation of Social Capital in Organizations”. Academy of Management Review, 27(4), pp. 505-522.‏
Brien, A., Ratna, N. and Boddington, L. (2012). “Is Organizational Social Capital Crucial for Productivity Growth? An Exploration of “Trust” Within Luxury Hotels in New Zealand”. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism. 11(2), pp. 123-145.‏
Chin, W. W. (1998). “Issues and Opinion on Structural Equation Modeling”. MIS Quarterly, 22(1), pp. 7-16.
Cronbach, L. J. (1951). “Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests”. Psychometrika. 16(3), pp. 297-334.‏
Cuevas‐Rodríguez, G., Cabello‐Medina, C. and Carmona‐Lavado, A. (2014). “Internal and External Social Capital for Radical Product Innovation: Do they always work well together?”. British Journal of Management, 25(2), pp. 266-284.
Damanpour, F., Walker, R. M. and Avellaneda, C. N. (2009). “Combinative Effects of Innovation Types and Organizational Performance: A longitudinal study of service organizations”. Journal of Management Studies. 46(4), pp. 650-675.‏
Fornell, C. and Larcker, D. F. (1981). “Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics”. Journal of marketing research. pp. 382-388.‏
Henseler, J., Ringle, C. M. and Sinkovics, R. R. (2009). The Use of Partial Least Squares Path Modeling in International Marketing. Emerald Group Publishing Limited.‏ pp. 277-319.
Howardell, Doug (2003), “How to Improve Productivity-seven Skills of a Highly Productive Workforce”. www. teacagroup.com.
Hulland, J. (1999). “Use of Partial Least Squares (PLS) in Strategic Management Research: A review of four recent studies”. Strategic Management Journal. 20(2), pp. 195-204.‏
Jimenez-Jimenez, D., Sanz Valle, R. and Hernandez-Espallardo, M. (2008). “Fostering Innovation: The role of market orientation and organizational learning”. European Journal of Innovation Management, 11(3), pp. 389-412.
Jorfi, H. and Branch, G. (2013). “Surveying the Relationship between Organizational Innovation and Organizational Agility at Ramin Power Station of Ahwaz”. International Journal of Management and Social Sciences Research, vol 2, n. 10, pp.83-88.‏
Kilpatrick, S., Field, J., & Falk, I. A. N. (2003). Social capital: An analytical tool for exploring lifelong learning and community development. British educational research journal29(3), 417-433.
Kostopoulos, K., Papalexandris, A., Papachroni, M. and Ioannou, G. (2011). “Absorptive Capacity, Innovation, and Financial Performance”. Journal of Business Research. 64(12), pp. 1335-1343.
Kwon, K. and Cho, D. (2016). “How Transactive Memory Systems Relate to Organizational Innovation: The mediating role of developmental leadership”. Journal of Knowledge Management. 20(5), pp. 1025-1044.‏
Laužikas, M. and Dailydaitė, S. (2015). “Impacts of social capital on transformation from efficiency to innovationdriven business”. Journal of Business Economics and Management, 16(1), pp. 37-51.
Leana, C. and Pil, F. (2006). “Social capital and organizational performance: Evidence from urban public schools”. Organization Science. 17(3), pp. 353-366.
Liao, J., and Welsch, H. (2003). “Social Capital and Entrepreneurial Growth Aspiration: A comparison of technology-and non-technology-based nascent entrepreneurs”. The Journal of High Technology Management Research. 14(1), pp. 149-170.‏
López-Nicolás, C. and Meroño-Cerdán, Á. L. (2011). “Strategic knowledge Management, Innovation and Performance”. International Journal of Information Management. 31(6), pp. 502-509.‏
Mat Isa, R. and Ameer, R. (2007). “Hedge Fund Performance and Managerial Social Capital”. The Journal of Risk Finance, 8(3), pp. 246-259.‏
Morris, Michael H., Kuratko, Donald F. and Covin, Jeffrey G. (2008). Corporate Entrepreneurship and Innovation. 2nd Edition. South-Western, Cengage Learning.
Nahapiet, J. and Ghoshal, S. (1997, August). “Social Capital, Intellectual Capital and the Creation of Value in Firms”. Academy of Management Proceedings, Vol. 1997, No. 1, pp. 35-39.
Nahapiet, J. and Ghoshal, S. (1998). “Social Capital, Intellectual Capital, and the Organizational Advantage. Academy of Management Review, 23(2), pp. 242-266.
Nazem, F. (2009). “Mathematical Pattern for Predicting Productivity of Managers Based on Organizational Climate”. The Journal of Modern Thoughts in Education. 4(4), pp. 11-36.‏
Newman, W. H., Summer, C. E. and Warren, E. K. (1967). The Process of Management: Concepts, Behavior, and Practice. New Jersey, United States: Prentice Hall.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory (2nd edit.). Hillsdale, NJ: Mcgraw-Hill
Prange, C. and Pinho, J. C. (2017). “How Personal and Organizational Driver's Impact on SME International Performance: The mediating role of organizational innovation”. International Business Review, 26(6), pp. 1114-1123.
Putnam, R. (1995), “Bowling Alone: America’s Declining Social Capital”, Journal of Democracy, vol. 6, no. 1, pp. 65-78.
Rimaz, S., Dastoorpoor, M., Vesali, S., Saiepour, N., Nedjat, S., Sadeghi, M. and Khoei, E. M. (2015). “Investigation of Relationship between Social Capital and Quality of Life in Female Headed Families”. Medical Journal of the Islamic Republic of Iran, 29, p. 270.
Robbins, S. (1991), "Organizational Behavior", Concept, Controversies, and Applications. New Delh: Prentice –Hall of India private Limitedi.
Seiford, L. M. and Zhu, J. (2002). “Modeling Undesirable Factors in Efficiency Evaluation”. European Journal of Operational Research. 142(1), pp. 16-20.‏
Sherif, K., Hoffman, J. and Thomas, B. (2006). “Can Technology Build Organizational Social Capital? The Case of a Global IT Consulting Firm”. Information & Management, 43(7), pp. 795-804.
Sözbilir, F. (2018). “The Interaction between Social Capital, Creativity and Efficiency in Organizations”. Thinking Skills and Creativity. 27, pp. 92-100.‏
Tangen, S. (2005). Demystifying Productivity and Performance. International Journal of Productivity and Performance Management. 54(1), pp. 34-46.‏
Tenenhaus, M., Amato, S. and Esposito Vinzi, V. (2004, June). “A Global Goodness-of-fit Index for PLS Structural Equation Modelling”. In Proceedings of the XLII SIS Scientific Meeting, vol. 1, pp. 739-742.‏
Wallace, D. (2017). Environmental Policy and Industrial Innovation: Strategies in europe, the usa and japan. Routledge.‏
Wetzels, M., Odekerken-Schröder, G. and Van Oppen, C. (2009). “Using PLS Path Modeling for Assessing Hierarchical Construct Models: Guidelines and empirical illustration”. MIS Quarterly.vol.33, No.1, pp. 177-195.