ارزیابی سرمایه های معیشتی سکونتگاه های روستایی (1399-1375) مورد: ناحیه تکاب (آذربایجان غربی)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین بسترهای پیشبرد اهداف توسعه در نواحی روستایی، شناخت وضعیت معیشت خانوارها، میزان دسترسی آن‌ها به سرمایه‌های مختلف معیشتی و عوامل جغرافیایی مؤثر بر معیشت است ؛ با این نگاه و در جهت ارزیابی نقش سرمایه‌های مختلف معیشتی در پایداری یک ناحیه روستایی، پژوهش حاضر به بررسی نقش سرمایه‌های معیشتی در سکونتگاه‌های روستایی ناحیه تکاب پرداخته است. روش‌شناسی انجام تحقیق بر اساس روش تحقیق آمیخته و از نوع طرح تحقیق آمیخته اکتشافی صورت پذیرفته است. بر اساس مطالعه انجام شده، سرمایه‌ها در قالب 3 بخش اصلی سرمایه‌های محیطی (معادن، ظرفیت‌های گردشگری، محصولات زراعی و باغی، فرآورده‌های دامی (لبنی)، مراتع، محصولات زنبورداری)، سرمایه‌های انسانی (سطح تحصیلات، تمایل خانواده‌ها به تحصیل فرزندان و قالی‌بافی) و سرمایه‌های اجتماعی (مشارکت و همدلی مردم، امنیت اجتماعی، تنوع قومیتی و زندگی مسالمت‌آمیز) دسته‌بندی شدند. نتایج پژوهش گویای آن است که ناحیه مورد مطالعه از نظر سرمایه‌های محیطی، انسانی و اجتماعی شرایط مطلوبی دارد و مسئله اساسی در این بین به نحوه استفاده از این سرمایه‌ها برمی‌گردد. معادن به عنوان یک سرمایه محیطی نه تنها به معیشت روستائیان کمک چندانی نکرده بلکه باعث تخریب محیط‌زیست پیرامونی، تغییر کاربری‌ها و تخریب زیرساخت‌ها (راه‌های ارتباطی) شده است. بر اساس یافته‌ها علت چنین پیامدهایی بیشتر به مشارکت ندادن مردم در بهره‌گیری از توان‌های محیطی بر‌می‌گردد. سرمایه‌های فیزیکی و مالی شرایط مناسبی را در ناحیه مورد مطالعه نداشته‌اند که علت اصلی آن دوری تکاب از شهرهای بزرگ و میانی منطقه و نیز شرایط خاص جغرافیایی و کوهستانی بودن منطقه برمی‌گردد.



کلمات کلیدی: معیشت پایدار، سرمایه معیشتی، سکونتگاه‌های روستایی، شهرستان تکاب.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Measuring livelihood capital of rural settlements (1996-2020) Case: Takab region (West Azerbaijan)

نویسندگان [English]

  • Behzad Doosti Sabzi
  • Abbas Saidi
  • Bijan Rahmani
Shahid Behshti University
چکیده [English]

One of the most important and effective contexts for advancing development goals in rural areas is recognizing the living conditions of households, their access to various livelihoods, and geographical factors affecting livelihoods; With this view and to evaluate the role of various livelihood assets in the sustainability of a rural area, the present study has investigated the role of livelihood capital in rural settlements in Takab area. This research is based on the mixed research method of exploratory mixed research design. According to the study, capital in the form of 3 main sections of environmental capital (mines, tourism capacity, crops, and horticultural products, livestock products (dairy), pastures, beekeeping products), human capital (level of education, desire of families to study Children and carpet weaving) and social capital (public participation and empathy, social security, ethnic diversity, and peaceful living) were categorized. The results of the research show that the study area has favorable conditions in terms of environmental, human, and social capital, and the main issue in this regard is how to use these resources. Mines as an environmental asset have not only not contributed much to the livelihood of the villagers, but have also destroyed the surrounding environment, changed land use, and destroyed infrastructure (roads). According to the findings, the reason for such consequences is mostly due to the non-participation of people in the use of environmental potential. Physical and financial capital did not have suitable conditions in the study area, the main reason for which is the distance of Takab from large and medium cities in the region, as well as the special geographical and mountainous conditions of the region.

Keywords: Sustainable Livelihood, livelihood capital, rural settlements, Takab County.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural livelihood
  • livelihood capital
  • rural settlements
  • Takab County

مراجع

Darban Astane, A., Motiei Langeroudi, S. H., and Ghasemi, F. (2018). “Factors Affecting the Livelihood of Farmers: A Case Study of Shazand County”, Journal of Rural Research, 9(2), pp. 324-337. magiran.com/p1890353 {In Persian}.
Saidi, A. (2011). “Structural-functional Dynamism A Systematic Approach in Spatial Studies”, Geography, 9(29), pp. 7. magiran.com/p893042 {In Persian}.
Badko, B., Ghasemi Siani, M., Ranjbaraki, A., Shambiati, M. H., and Shakiba A. )2020(. “Assessing the Livelihood Capital of Mountainous Villages with a Sustainable Livelihood Approach (Case study: Kouhshah Rural District, Ahmadi District -Hormozgan)”. JGSMA; 1 (3), pp. 53-65 URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-73-fa.html {In Persian}.
Su, F. and Shang, H. Y. (2012). “The Effect Of Farmers’ Livelihood Capital On Their Risk Coping Strategies-A Case Study Of Zhangye City In Heihe River Basin”. China Rural Economy, 8, pp. 79–96 .
DFID, U. (2007). Sustainable livelihoods guidance sheets. UK DFID Department for International Development: London.
Fang, Y. P., Zhao, C., Rasul, G., and Wahid, S. M. (2016). “Rural Household Vulnerability And Strategies For Improvement: An Empirical Analysis Based On Time Series”. Habitat International, 53, pp. 254–264.
Freduah, G., Fidelman, P., and Smith, T. F. (2017). “The Impacts Of Environmental And Socio-Economic Stressors On Small Scale Fisheries And Livelihoods Of Fishers In Ghana”. Applied Geography, 89, pp. 1–11.
Jarvis, H., Cloke, J., and Kantor, P. (2009). Cities and gender. Routledge.
Liu, Z., Chen, Q., and Xie, H. (2018). “Influence Of The Farmer’s Livelihood Assets On Livelihood Strategies In The Western Mountainous Area, China”. Sustainability, 10(3), pp. 875
Mai, Q., Luo, M., and Chen, J. (2021). “Has Significant Improvement Achieved Related To The Livelihood Capital Of Rural Households After The Effort Of Reducing Poverty At Large Scale? New Evidence From A Survey Of The Severe Poverty Areas In China”. Physics and Chemistry of the Earth, 122, pp. 102913. https://doi.org/10.1016/j.pce.2020.102913.
Peng, L., Xu, D., and Wang, X.. (2018): Vulnerability of rural household livelihood to climate variability and adaptive strategies in landslide-threatened western mountainous regions of the Three Gorges Reservoir Area, China, Climate and Development, DOI: 10.1080/17565529.2018.1445613.
Rahman, H. T., Robinson, B. E., Ford, J. D., and Hickey, G. M. (2018). “How Do Capital Asset Interactions Affect Livelihood Sensitivity To Climatic Stresses? Insights From The Northeastern Floodplains Of Bangladesh”. Ecological Economics, 150, pp. 165–176
Shen, F. (2008). Tourism and the sustainable livelihoods approach: Application within the Chinese context: a thesis submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy at Lincoln University (Doctoral dissertation, Lincoln University).
Su, F. and Shang, H. Y. (2012). “The Effect Of Farmers’ Livelihood Capital On Their Risk
Thulstrup, A. W. (2015). “Livelihood Resilience And Adaptive Capacity: Tracing Changes In Household Access To Capital In Central Vietnam”. World Development, 74, pp. 352–362.
United Nations Development Programme (UNDP) (2017). Application of the Sustainable Livelihoods Framework in Development Projects.
Wan, J., Deng, W., Song, X., Liu, Y., Zhang, S., Su, Y., and Lu, Y. (2018). “Spatio-Temporal Impact of Rural Livelihood Capital on Labor Migration in Panxi, Southwestern Mountainous Region of China”. Chinese Geographical Science, 28(1), pp. 153–166. https://doi.org/10.1007/s11769-018-0936-8.
Xu, D., Deng, X., Guo, S., and Liu, S. (2019). “Sensitivity of Livelihood Strategy to Livelihood Capital: An Empirical Investigation Using Nationally Representative Survey Data from Rural China”. Social Indicators Research, 144(1), pp. 113–131. https://doi.org/10.1007/s11205-018-2037-6.
Xu, D., Guo, S., Xie, F., Liu, S., and Cao, S. (2017). “The Impact Of Rural Laborer Migration And Household Structure On Household Land Use Arrangements In Mountainous Areas Of Sichuan Province, China”. Habitat International, 70, pp. 72–80.
Sharafi, Z., Nooripour, M., and Karamidehkordi, E. (2018). “Assessing Livelihood Capitals and their Sustainability in Rural Households (the Case of the Central District of Dena County)”. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 13(2), pp. 51-70. magiran.com/p1805298 {In Persian}.Zenteno, M., Zuidema, P. A., De Jong, W., and Boot, R. G. (2013). “Livelihood Strategies And Forest Dependence: New Insights From Bolivian Forest Communities”. Forest Policy and Economics, 26, pp. 12–21

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 01 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 01 آبان 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار