سیاست گذاری و برنامه ریزی تأمین کالا در صنعت نفت

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

کارشناس برنامه ریزی شرکت ملی گاز ایران

چکیده

فرایند تأمین کالا و تجهیزات در صنعت نفت از ساختار قدیمی و جاافتاده‌ای برخوردار است که چرخ حرکت این صنعت را در شرایط گوناگون و دشواری‌های جنگ و تحریم در حرکت نگاه ‌داشته است. پیش از انقلاب، تقریباً تمام نیازهای صنعت به‌وسیلۀ شرکت خدمات نفت آیروس (Iranian Oil Services) و از منابع خارجی تأمین می‌شد. پس از انقلاب، با لغو قراردادهای خارجی و تحریم صنعت، جوانۀ تأمین کالا از منابع داخلی در صنعت نفت سر زد و رشد کرد. سیاست خودکفایی، طی این دوره، سبب ایجاد و توسعۀ مجموعه‌ای از صنایع تأمین‌کننده و ساختارهای مربوط به این صنعت شد. اما طی این دوره، مجموعۀ نرم‌افزارهای تأمین، شامل خرید و سایر قسمت‌ها و مجموعۀ نهادهای لازم برای ارتباط میان تأمین‌کنندگان و صنعت، به‌صورت اصولی رشد نکرد و امروز با مسائلی مانند عدم تمرکز اطلاعات خرید و عدم شفافیت اطلاعات بازار روبه‌روست. در این مقاله مشکلات نظام تأمین کالا در صنعت نفت، با رویکردی تاریخی به شکل‌گیری و توسعۀ آن، نقد و بررسی شده است.


کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Products’ Supply Planning and Policy Making in Oil Industry

نویسنده [English]

  • Mohammad Hoseini
چکیده [English]

The process of supplying goods and services in oil industry bears an ancient and established structure and has provided the driving force of this industry during different and difficult conditions such as war and sanctions. The entire needs of the industry were met by Iranian oil services and foreign resources before war. The idea of products supply fostered as foreign contracts were repealed and oil industry was boycotted after Iranian revolution. The self-sufficiency policy revealed in this period resulted in creation and development of a series of supplying industries and the relevant structures of this industry.
However, the required software for supply purposes such as purchasing and also the necessary institutions for suppliers and industry authorities’ communication didn’t developed. Therefore, it has faced the issues of information decentralization for purchase and the lack of opacity in the market. In this article, the problems of products supply in oil industry are discussed with a historical approach towards its creation and development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Product Supply
  • Supply chain
  • Oil industry
  • این مطالعه بر اساس دو طرح مطالعاتی زیر که زیر نظر نویسنده به عنوان کارشناس پروژه در مدیریت پژوهش شرکت ملی گاز انجام گرفته و مطالعه نتایج طرح نصر تنظیم شده است که به همت مهندس آل آقا تدوین و در قالب لوح فشرده منتشر شده است.

راهبردهای ارتقاء صنعت ساخت تجهیزات به منظور تامین نیازهای اساسی شرکت ملی گاز ایران، مجری مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، مرداد ماه 1388

استاندارد سازی قطعات انحصاری خارجی در جهت بومی­سازی برای 3000 قطعه، مجری مهندس بابک رضایی، 1394

طرح جامع اصلاح سیستم ها و ارتقاء بهره­وری شرکت ملی نفت ایران (نصر)، موسسه مطالعات انرژی، بخش زنجیره تامین

  • مطالعه طرح نصر حاوی گزارش جامعی در این مورد است و موارد مذکور از این مطالعه آورده شده است.
  • این کار با پشتیبانی دفتر همکاری­های فناوری ریاست جمهوری انجام گرفت.
  • خلیج مکزیک بیش از 50 درصد ذخایر نفت ایالات متحده را در خود جای داده و بیش از 50 درصد گاز این کشور را تولید می‌کند. تاریخچه آغاز فعالیت‌های نفتی در این منطقه را می‌توان تا سال 1901 دنبال نمود. در این زمان، اولین چاه نفت به بهره‌برداری رسید. هوستون طی سال­های 1920 تا 1940 شاهد تأسیس اولین پالایشگاه بود و در طی سالهای 1940 تا1950، اولین فعالیت‌های پتروشیمی در این منطقه شروع شد. پس از سال 1940، صنعت گاز پا به عرصة وجود گذاشت و پس از دهه 1990، این فرصت به وجود آمد تا صنعت نفت-گاز و الکتریسیته در کنار یکدیگر رشد یابند.

صاحبکار، محمد، خوشه های صنعتی در صنعت نفت و گاز، دومین سمینار چالش‌های انتقال تکنولوژی در صنعت نفت، اردیبهشت 1382