تطور مدل هاى ارزیابى: از راهنماى فراسکاتى تا پیمایش هاى نوآورى

نویسندگان

1 کارشناس ارشد MBA، دانشگاه صنعتی مالک اشتر

2 استادیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف

چکیده

مدل ها و شاخص‌های مبتنی بر «تحقیق و توسعه (R&D)»، «پتنت» و «انتشارات علمی»، قدیمی‌ترین، شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین مدل‌ها و شاخص‌ها، به خصوص در میان سیاستگذاران کشورها بوده است که از مشهورترین آن‌ها می‌توان به راهنمای فراسکاتی اشاره کرد. سنگ بنای اصلی مدل‌ها و شاخص‌های مبتنی بر R&D و پتنت (به خصوص راهنمای فراسکاتی) را باید نظریه‌های موسوم به نظریه‌های خطی «فشار علم» محسوب کرد؛ اما نزدیک به سه دهه است که از طرف جامعۀ دانشگاهی و پژوهشگران بزرگ حوزۀ علم، فناوری و نوآوری، مانند ریچارد نلسون، ناتان روزنبرگ و کریس فریمن، انتقادهایی جدی به این مدل‌ها و شاخص‌ها وارد شده است. دستاورد این انتقادها، ظهور مدل‌ها و شاخص‌های دیگری در دو دهۀ گذشته بوده است که مهم ترین آن‌ها را باید پیمایش‌هایی تحت عنوان «پیمایش‌های نوآوری» دانست. مقالۀ پیش‌رو به‌منظور معرفی همین مدل‌های نوظهور و درحال‌گسترش به نگارش در آمده است. در این مقاله، ابتدا مروری بر تاریخچۀ تحولات نظری رخ‌داده در حوزۀ علم، فناوری و نوآوری و انتقادهای وارد بر نظریه‌های خطی «فشار علم» صورت خواهد گرفت و سپس به مرور چگونگی ظهور پیمایش‌های نوآوری (تحت تأثیر همین تحولات نظری) پرداخته خواهد شد. سپس در ادامه، این مقاله به معرفی انواع پیمایش‌های نوآوری و همچنین معتبرترین و استانداردترین این پیمایش‌ها یعنی «پیمایش نوآوری اتحادیۀ اروپا» (CIS) خواهد پرداخت و در پایان نیز به‌طور مختصر، به میزان استقبال جامعۀ دانشگاهی از این پیمایش‌ها اشاره‌ خواهد شد. با توجه به گستردگی استفاده از پیمایش‌های نوآوری در سطح کشورهای جهان، توجه به این نوع پیمایش‌ها در کشورمان ایران نیز، به‌ویژه به عنوان مبنایی برای سیاستگذاری، ضرورتی روزافزون می‌یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The evolution of evaluation models: from Frascati manual to innovation surveys

نویسندگان [English]

  • Ali Babaee 1
  • Ebrahim Souzanchi 2
1
2
چکیده [English]

Models and indicators which are based on ‘Research and Development’, ‘patent’, and ‘bibliometrics’ could be considered as the oldest, best known and most widely used models and indicators among policy makers in most of the countries. Among these models and indicators, the most famous one is the Frascati manual. These R&D and patent based models (especially the Frascati manual) are mainly extracted from so-called  ‘linear Science-Push’ theories. However, these linear theories have been criticized for three decades, seriously  by well-known science, technology, and innovation scholars such as Richard Nelson, Nathan Rosenberg, and Chris Freeman. The achievement of these criticisms isthat in the two recent decades we could see the rising of  alternative models and indicators,above of which the surveys entitled‘Innovation Surveys’. The main aim of  this article is to review these emerging models more closely.In this article, first of all we will take a brief look at the history of science, technology, and innovation studies, especially the rise of major criticisms on thelinear science-push theories. After that it will be reviewedthat how the innovation surveys stood against the inefficiencies of science-push models. Then we will take a look at different types of innovation surveys, especially ‘Community Innovation Survey (CIS)’ which is the most widely accepted and standardized version of innovation surveys. Finally we will show in brief the considerable extent that these surveys are accepted and welcomed by academic community.Due to the widespread use of innovation surveys in many countries, there is an increasingly necessity to pay more attention to these surveys in our country Iran, especially as a basis  for policy making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Frascati Manual
  • Science-Push
  • Research and Development (R&D)
  • Innovation Survey
  • Community Innovation Survey (CIS)