تحلیل کارکردی محیط کسب و کار با استفاده از مفاهیم قرآنی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

2 استادیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

این مقاله با استفاده از روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم، دلالت های آموزه های قرآنی برای فضای کسب و کار را احصا کرده است. روش تحقیق موضوعی علاوه بر آیۀ حاوی کلیدواژه، آیات پیرامونی آن را در حکم واحد موضوعی مدنظر قرار می دهد. برای بررسی مؤلفه های فضای کسب و کار از منظر قرآن کریم، کلیدواژه های تجارت، بیع و شراء  برای مفهوم یابی از آیات انتخاب شده اند. برای دسته بندی مفاهیم، مدل کارکردی انتخاب شد. قرآن کریم علاوه بر دلالت هایی درمورد شاخص های کسب و کار، فضای مطلوبی را حاکم بر این فضا ترسیم می کند. آمیختگی اغلب آیات مرتبط با مفاهیم کسب و کار در قرآن با مفاهیم عمیق توحیدی نشان می دهد قرآن کریم محیط اقتصادی را به نحوی ترسیم می کند که در حالت مطلوب ایدئال، به گسترش و تعمیق توحید منجر شود و در حالت حداقلی با آن در تعارض نباشد. تبیین کاربردی این گزاره ها با استفاده از مدل کارکردی امکان پذیر است. مفاهیم دریافتی ذیل چهار کارکرد اصلی اخلاق کسب وکار، تسهیل گری، تنظیم گری و خط مشی گذاری تقسیم می شود. اصل حاکم بر این کارکردها، تراضی در تجارت است. برای هریک از این کارکردها، زیرنقش هایی تعیین شده است. هریک از این زیرنقش ها به مفاهیمی مستندند که مستقیماً از آیات برداشت شده اند. تحقق کارکردهای فوق در نظام مطلوب کسب و کار ایدئال باید به گونه ای باشد که به بسط و تعمیق توحید در جامعه و افزایش آرامش انسان منجر شود و باعث ارتقای ارتباطات انسانی  و کاهش فاصلۀ طبقاتی باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Functional Analysis of Business Environment using Quran’s Thoughts

نویسندگان [English]

  • Salman Azari 1
  • Ramazanali Marvi 2
  • Mohammadali Lessani Fesharaki 3
2 Allmeh Tabatabaei University
3 Azad University
چکیده [English]

This article, using a thematic research method in the Holy Quran, has enumerated the implications of Quranic teachings for the business environment .Thematic research method In addition to the verse containing the keyword, the surrounding verses consider it as a thematic unit .To examine the components of the business environment from the perspective of the Holy Quran, the keywords “تجارۀ” "trade"، "بیع" "sale"، and "شراء""partnership" have been selected to make sense of the selected verses. Functional model was chosen to categorize the concepts. The Holy Quran, in addition to indicating the of business indicators, paints a favorable perspective .The combination of most verses related to business concepts in the Qur'an with deep monotheistic concepts shows that the Holy Qur'an depicts the economic environment in a way that ideally leads to the expansion and deepening of monotheism and at least does not conflict with it. The practical explanation of these propositions is possible using the functional model. Received concepts can be divided into four main functions: "business ethics", "facilitation", "regulation" and "policy making". The principle governing these functions is "trade Consensus." For each of these functions, sub roles are specified. Each of these sub roles is based on documented concepts that are taken directly from the verses. The realization of the above functions in the ideal business system should be such that it leads to "the expansion and deepening of monotheism in society" and "increasing human tranquility" and "promote human communication" and "reduce social gap".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Business environment’s indicator
  • Thematic research method in the Holy Quran
  • Functional model
  1. قرآن کریم
  2. ابن کثیر دمشقی، 1419 قمری، تفسیر القرآن العظیم، نشر دارالکتب العلمیه، بیروت
  3. ابن شعبه حرانى‏، 1404 قمری، تحف‎العقول عن آل الرسول، جامعه مدرسین، قم
  4. اخوت، احمدرضا، 1393، آموزش روش‌های تدبر در قرآن، انتشارات قرآن و اهل بیت نبوت علیهم‌السلام، تهران
  5. ثعلبى نیشابورى ابو اسحاق احمد بن ابراهیم، 1422،  الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت
  6. جوادی آملی، عبدالله، 1394 مفاتیح‌الحیات، نشر اسراء، قم
  7. حکیمی، محمدرضا، 1380، الحیاة، ترجمه احمد آرام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران
  8. خوش‌منش، ابوالفضل، 1390، حمل قرآن پژوهشی در روش‌شناسی تعلیم و تحفیظ قرآن مجید، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم
  9. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، 1412 ه. ق‏، مفردات ألفاظ القرآن، ‏نشر دار الشامیة، بیروت
  10. سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی، 1412 قمری، فى ظلال القرآن، انتشارات دارالشروق، قاهره
  11. شیخ صدوق‏، 1382، خصال‏، ترجمه یعقوب جعفری، نسیم کوثر، قم
  12. شیخ صدوق‏، 1367، من لا یحضره الفقیه‏، ترجمه علی‎اکبر غفاری ، نشر صدوق، تهران
  13. شیخ کلینى، الکافی، نشر اسلامیه، قم‏
  14. صانعی‌پور، محمدحسن، 1395، پیوستگی متن قرآن کریم، انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران
  15. صحت سعید، چرخیان مژده، اسدی معصومه، 1396، درآمدی بر اصول اخلاقی حاکم بر کسب و کار، انتشارت دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران
  16. صدرالمتألهین محمد ابن ابراهیم، 1366 تفسیر القرآن الکریم، چاپ دوم، انتشارات بیدار، قم
  17. طالقانی، سید محمود،1362 شمسی، پرتوی از قرآن، چاپ چهارم، شرکت سهامی انتشار ، تهران
  18. طباطبایی، سیدمحمدحسین، 1374، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین، قم
  19. عزه دروزه، محمد، 1391، تاریخ قرآن، درسنامه، پژوهشنامه، نظریه‌پردازی به ضمیمه روش‌شناسی تفسیر ترتیبی و موضوعی، ترجمه محمدعلی لسانی فشارکی، انتشارات زیّنی، تهران
  20. علوی گرگانی، 1391، آداب و احکام کسب و کار، نشر فقیه اهل بیت، قم
  21. عیاشى محمد بن مسعود، 1380 قمری، کتاب التفسیر، انتشارات علمیه، تهران
  22. فخرالدین رازى ابوعبدالله محمد بن عمر، 1412، مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، بیروت
  23. قرشی، علی‌اکبر، 1371، قاموس قرآن‏، دار الکتب الإسلامیة، تهران
  24. کلانتری ابراهیم، کلانتری اسماعیل، محمودی فاطمه، ارائه چارچوب مفهومی سبک کسب و کار اسلامی، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی
  25. لسانی فشارکی محمدعلی، مرادی زنجانی، حسین، 1391، روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم، بوستان کتاب، قم
  26. مصطفوی سیدحسن، 1368، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‌ ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران
  27. مکارم شیرازی ناصر، 1374، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیه، تهران
  1. پایش محیط کسب و کار ایران در زمستان 1395 ارزیابی 232 تشکل اقتصادی سراسر کشور از مؤلفه‌های ملی محیط کسب و کار در ایران، 1396، بیست وششمین و آخرین مطالعه فصلی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در سنجش محیط کسب و کار در ایران کد موضوعی: 220 شماره مسلسل: 15443
  1. گزارش نظارتی درباره اجرای قوانین مربوط به محیط کسب و کار معاونت پژوهشهای اقتصادی کد موضوعی: 220 شماره مسلسل: 15623
  2. شاخص صداقت در بازار اسلامی، 1391، مرکز بررسی‌های راهبردی ریاست جمهوری با همکاری مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)
  3. سالاری ابوذر، 1390، بررسی تأثیر مالیات بر فضای کسب و کار، ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی
  4. DOING BUSINESS 2018