دستورکار پژوهش‌های خط‌مشی در حوزه حکمرانی اینترنت اشیاء

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکدۀ مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

اینترنت اشیا نسل جدیدی از پیشرفت های فناورانه است که در سال های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران جهانی را به خود جلب کرده است. همان طور که گسترش فناوری های نوظهور ابعاد گوناگون اجتماعی را تحت تأثیر قرار می دهد، به تبع آن مسائل و چالش های بسیاری را پیش روی حاکمیت ها می گذارد که نیازمند پژوهش های محققان در حوزه های گوناگون اجتماعی، به ویژه خط مشی گذاری است. این فنّاوری به مثابۀ یکی از روندهای مهم فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال های آتی، گستره ای از این گونه مسائل را نیز با خود به همراه دارد. مواجهۀ فعالانه با این فنّاوری نیازمند فراهم شدن زیرساخت های علمی و پژوهشی برای خط مشی گذاری است که مقدمۀ آن مشخص شدن دستورکارها و حوزه های پژوهشی برای محققان این حوزه است. پرسشی که پژوهشگران خط مشی در بدو ورود فنّاوری های جدید با آن مواجه اند این است که اولاً برای توسعۀ این فنّاوری چه مسائل و چالش هایی پیش روی حاکمیت وجود دارد؟ و ثانیاً برای خط مشی گذاریِ بهتر باید چه پشتوانه های نظری و علمی فراهم شود؟ نه فقط حجم پژوهش های اجتماعی و سیاست گذارانۀ انجام شده در حوزۀ اینترنت اشیاء درحکم فنّاوری نوین آن چنان رضایت بخش نیست، بلکه عموم آن ها نیز ناظر به کاربردها و حداکثر بررسی یکی از ابعاد چالش هایی است که در آینده ممکن است با آن مواجه شویم؛ درحالی که در قدم اول با نگاهی کلان نیازمند پاسخ به سؤالات ذکرشده و مشخص کردن دستورکارهای پژوهشی و نقشۀ راهی برای تمرکز پژوهشگران بر حل مسائل صحیح و توسعۀ متوازن این حوزه هستیم. این پژوهش با رویکردی توصیفی - تحلیلی و استفاده از چارچوب تحلیلی نظام ملی نوآوری و رویکرد کارکردی به آن، به دنبال تعیین مسائل جنبۀ دانشی خط مشی اینترنت اشیاء و هدایت پژوهش ها و تحقیقات سیاست گذارانه در این حوزه است. در این تحقیق، با استفاده از منابع کتابخانه ای تلاش شده است که ضمن بررسی تجارب دیگر کشورها برای هدایت نظام ملی پژوهش و نوآوری خود، دستورکارهایی برای پژوهشگران علاقه مند به حوزۀ خط مشی فنّاوری نوظهور اینترنت اشیاء ارائه کند. درنهایت دستورکارها ذیل سه رهیافت حکمرانی، نهادی و فنی طبقه بندی شده اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A research agenda for policymaking in the Internet of Things governance

نویسنده [English]

  • Hossein Zibandeh
Faculty of Management, Imam Sadegh University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The Internet of Things is a new generation of advances in technology that has attracted the attention of many world researchers in recent years. Since the spread of new technologies affects various facets of society, it poses many challenges for governments, making it necessary for researchers to investigate the challenges in a variety of social fields, particularly policymaking. As one of the most significant ICT trends in the coming years, this technology will bring a broad range of issues.  Active exposure to this technology requires the provision of scientific and research infrastructure for policymaking. To this end, the prerequisite is to identify research agendas and research areas for the field researchers. When a new technology arrives, the primary question posed by policymaking academics is what challenges the government confronts in the safe development of this technology? Secondly, what theoretical and scientific support to better policymaking should be provided? Not only is the volume of social and policy research conducted on the Internet of Things not as satisfactory as a new technology, but also most studies consider the applications and study one of the dimensions of the challenges that may be facing in the future. This is while, in the first step, we need to answer the questions mentioned above, decide the research priorities, and provide researchers with a roadmap to concentrate on solving the right problems and balanced growth in this area. With a descriptive-analytical approach, and using the analytical framework and functional approach of the National Innovation System, this research aims to identify the knowledge issues of policymaking for the Internet of Things and direct policymaking research in this field. This study aims to examine other countries' experiences in directing their national research and innovation program using library resources and provide guidance to researchers interested in the evolving Internet of Things technology. Finally, the goals are categorized under the policy, structural, and technological approaches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Policy Agenda
  • Internet of Things
  • Policy
  • Cyber space
  1. اسمی، نیما، شاه بهرامی، اسدالله. (1397) اینترنت اشیاء، اجزاء، کاربردها و چالش ها، علوم رایانشی،(3)10، 20-3.
  2. امامی، ‌سیدمجتبی، بنافی، ‌مسعود و سجادیه، ‌سید‌علیرضا. (1389) تحلیلی انتقادی بر بکارگیری شاخص های مرسوم جهانی توسعه. برنامه ریزی و بودجه، (15) 110 ،190-135 https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/774969.
  3. ایبِنا. (1398). Retrieved July 03, 1398, from http://www.ibena.ir/news/82060/اینترنت-اشیا-متحول-می-شود.
  4. برقعی، سیدامیررضا و زیبنده، حسین (۱۳۹۷)، بررسی تاثیر فضای مجازی بر ابعاد زندگی اجتماعی انسان، دوازدهمین کنگره ملی پیشگامان پیشرفت، تهران، https://www.civilica.com/Paper-KPIP12-KPIP12_331.html
  5. پایگاه اطلاع رسانی دولت.(1396) معرفی و برنامه «آذری جهرمی» وزیر پیشنهادی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات. Retrieved July 05, 1398, from http://dolat.ir/detail/297235.
  6. تسنیم. (1398). Retrieved July 01, 1398, from https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/11/18/1941921/الزامات-وزیر-ارتباطات-برای-ورود-اینترنت-نسل-5-به-کشور.
  7. حسینی، سید کاظم، دانایی فرد، حسن، و امامی، سید مجتبی. (1396) مفهوم پردازی ظرفیت خط‎ مشی عمومی انقلاب اسلامی ایران در اندیشه مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی). فصلنامه مدیریت اسلامی، (25) 1، 33-15.
  8. خبرگزاری فارس. (1398) انتقاد از بودجه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای سال ۱۳۹۸. Retrieved July 01, 1398,

from: https://www.farsnews.ir/news/13971005001116/انتقاد-از-بودجه-وزارت-ارتباطات-و-فناوری-اطلاعات-برای-سال-۱۳۹۸-

  1. دانایی فرد، حسن و احمدی، هانیه. (1394) تحلیل خط‌مشی عمومی؛ پیشرفت‌های جدید. تهران: انتشارات صفار.
  2. دانایی فرد، حسن، امامی، سید مجتبی، و حسینی، سید کاظم(1395). درآمدی تحلیلی بر فهم موضوع ظرفیت خط‌مشی عمومی: بررسی ماهیت، موضوع و کارکرد. فصلنامه سیاستگذاری عمومی، (2) 3 ، 99-79، https://jppolicy.ut.ac.ir/article_60110_aa9dc26856c9f04b399455069495c475.pdf.
  3. دانایی فرد، حسن و تراب زاده جهرمی، محمدصادق. (1396) تحلیلی بر انسجام نظریه عدالت در خط‌مشی‌های آموزشی جمهوری اسلامی ایران رویکرد ارزیابی نظریه برنامه. (11) 21، اندیشه مدیریت راهبردی،108-73. http://ensani.ir/fa/article/381438.
  4. رونقی، ‌محمدحسین و حسینی، ‌فروغ‌السادات. (1397) شناسایی و رتبه بندی خدمات اینترنت اشیا در حوزه سلامت. مدیریت سلامت، (21)73، 117-106، from https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1395421.
  5. رهسپارفرد، ‌خیراله و مولایی، ‌رضا (1397). بررسی چالش‌های اینترنت اشیا با استفاده از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، (4) 4، 82-63 https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1503463.
  6. زیبنده، حسین(1398a). حکمرانی پلتفرم های اینترنت اشیاء. دوفصلنامه فرهنگ، سیاست، اقتصاد تأملات رشد، (2) 3، 127-124.
  7. زیبنده، حسین. (1398b) نوآوری قلب تپنده پلتفرم و گمشده رونق تولید در دوران جدید. com/xPpJ2
  8. زیبنده، حسین، برقعی، سیدامیررضا، و آزادی احمدآبادی، جواد. (1397) نظام مسائل حکمرانی فضای مجازی. دومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی؛ پژوهشکده سیاست‌گذاری علم، فناوری و صنعت دانشگاه صنعتی شریف. https://www.civilica.com/Paper-GPPCONFERENCE02-GPPCONFERENCE02_037.html
  9. سهرابی، ‌بابک، خلیلی‌جعفرآباد، ‌احمد، و رودی، ‌امیر. (1396) کشف ویژگی‌های حوزه‌های تحقیقاتی نوظهور با استفاده از روش فراترکیب. سیاست علم و فناوری، (9)36، 30-15، https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1327820.
  10. شهریاری، ‌حمید. ( 1397) اینترنت اشیا؛ چیستی و کارکردها در حوزه حاکمیت. ره آورد نور، (17)64 ، 11-2. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1419558.
  11. فیروزآبادی، سیدابوالحسن. (1398) فضای مجازی و تحولات آن. مشهد: به نشر(انتشارات آستان قدس رضوی).
  12. قلی‌پور، ‌رحمت‌اله، دانایی‌فرد، ‌حسن، امیری، ‌علی‌نقی، و عطاردی، ‌محمد‌رضا . (1394) مفهوم پردازی پدیده شکاف خط‌مشی در فرایند خط‌مشی گذاری فرهنگی. مجلس و راهبرد، (22) 81، 126-91. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1082306.
  13. https://www.civilica.com/Paper-JR_IMIHU-JR_IMIHU-25-1_002.html.
  14. کریمی قهرودی، محمدرضا و کیان‌خواه، احسان. (1394) چالش آفرینی اینترنت اشیاء بر ارکان امنیت ملی کشور. امنیت ملی، (4) 16، 110-83. http://journals.sndu.ac.ir/article_675.html
  15. کلانتری، ‌اسماعیل و منتظر، ‌غلامعلی . (1395) مفاهیم، رویکردها و روش های نگاشت نهادی (با تأکید بر مطالعات نظام نوآوری). رهیافت، (26)62،  72-55 ، from https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1127755.
  16. گروه فابک. مدل مرجع اینترنت اشیاء (1). Retrieved December 11، 1397، from http://www.fabak.ir/ShowResourceDetailsForPublic.aspx?Side=AMEKQpVD9xI=.
  17. محمدی، ‌مهدی، طباطبائیان، ‌سید‌حبیب‌الله، الیاسی، ‌مهدی، و روشنی، ‌سعید. (1392) تحلیل مدل شکل گیری نظام‌های نوآوری فناورانه نوظهور در ایران؛ مطالعه موردی بخش نانوفناوری. سیاست علم و فناوری، (4) 20، 32-19 https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1028562.
  18. محمدی‌فاتح، ‌اصغر، دانایی‌فرد، ‌حسن، رهنورد، ‌فرج‌الله، و فروزنده، ‌لطف‌الله. (1395) طراحی مدلی برای ارتقای ظرفیت خط‌مشی گذاری در قوه مجریه کشور. فرآیند مدیریت و توسعه، (29) 97، 38-3. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1291026.
  19. میرعمادی، طاهره. (1395) ارزیابی سیاست ایران در قبال نهاد تنطیم‌گر فضای بین‌المللی تبادل اطلاعات (آیکن). سیاست گذاری عمومی، (3) 2، 29-9، https://jppolicy.ut.ac.ir/article_60107_f434e5e327ffc27d04201d309997ad58.pdf.
  20. میرهادی، سیدمحمدحسین (1398). شناسایی عوامل موثر بر تغییر رفتار مصرف کنندگان نسبت به محصولات دانش بنیان ملّی با رویکرد بازاریابی اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت دانشگاه امام صادق(ع).
  21. نجف‌پور، وحید، قنبری، علیرضا، نظری، داود، مرادی، عالیه. (1397) بررسی نقش اینترنت اشیا در توسعه فناوری‌های نوین در سطح اجتماع و چالش‌ها در آن. پژوهش در علوم، مهندسی و فناوری، (4)11، 64-49. http://noo.rs/38vlx
  22. نظری‌زاده، ‌فرهاد، و میرشاه‌ولایتی، ‌فرزانه .(1387) فناوری های نوظهور، عرصه ای بکر برای جهش علمی و اقتصادی (همگرایی فناوری های نانو، زیستی، اطلاعات، و علوم شناختی و تاثیرات آن‌ها بر آینده). نگرش راهبردی، (9) 98-97، 26-1، from https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1056901.
  23. نیک نیا، معصومه. (1394). جامعه شبکه ای: بنیادها و کارکردها. نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات، (5)2، 249-237.
  24. همایونی زاده، میلاد(1391) طراحی الگوی ترسیم نقشه‌راه فناوری برای فناوری‌های نوظهور، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی.
  25. یوسفی‌پور‌جدی، ‌خدیجه، و حق‌شناس، ‌مریم. (1395) همگرایی فضای مجازی و دنیای واقعی با فناوری اینترنت اشیاء. مدیریت رسانه، (4)26، 54-35، from https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1182077.
  26. AIOTI (2015). Internet of Things Applications, from IERC.
  27. BEN CHAABANE, I. (2017). IoT policy and legislation, from ITU.
  28. Buyya, Rajkumar (2016). Internet of Things: Principles and paradigms. US: Morgan Kaufmann.
  29. Castells، Manuel, & Cardoso, Gustavo (2005). The Network Society: From Knowledge to Policy. Center for Transatlantic Relations.
  30. COMM/DG/UNIT (2019). Research & Innovation in Internet of Things - Digital Single Market - European Commission. Retrieved March 07, 1398, from https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/research-innovation-iot.
  31. Dahir, Hazim (2015). People, processes, services, and things: Using services innovation to enable the internet of everything (First edition). Service systems and innovations in business and society collection. New York: Business Expert Press.
  32. ETSI (2008). Internet of Things in 2020 ROADMAP FOR THE FUTURE, from EUROPEAN COMMISSION.
  33. Europen research cluster on the Internet of Things (2015). Internet of Things IoT Governance, Privacy and Security Issues.
  34. Gubbi, Jayavardhana, Buyya, Rajkumar, Marusic, Slaven, & Palaniswami, Marimuthu (2013). Internet of Things (IoT): A vision, architectural elements, and future directions. Future Generation Computer Systems, 29(7), 1645–1660.
  35. Internet of Things (IoT) European Research Cluster (2011). International Framework for IoT Structure and Governance, from Internet of Things (IoT) European Research Cluster.
  36. IoT Group Limited. Iot Group Limited PESTEL / PEST & Environment Analysis [Strategy]. Retrieved September 04, 1398, from http://fernfortuniversity.com/term-papers/pestel/nyse4/4400-iot-group-limited.php.
  37. ITU (2012). Overview of the Internet of things.
  38. ITU (2016). Harnessing the Internet of Things for Global Development.
  39. ITU (2017). Measuring the Information Society Report 2017. Geneva Switzerland.
  40. Kurbalija, J. (2016). An Introduction to Internet Governance: 7th edition: DiploFoundation; DiploCentar.
  41. Lee, I. & Lee, K. (2015), The Internet of Things (IoT): Applications, investments, and challenges for enterprises PESTEL / PEST / STEP Analysis & Solution / MBA Resources. Retrieved September 04, 1398, from https://embapro.com/frontpage/pestelcase/19646-iot-internet.
  42. OECD (2009). Regulatory Impact Analysis: OECD.
  43. OECD (2015). The OECD Post-2015 Reflection series.
  44. SOSi (2018). China’s Internet of Things, from SOSi.
  45. Thissen, Wil A. H, & Walker, Warren E. (2013). Public Policy Analysis: New Developments. International Series in Operations Research & Management Science: Vol. 179. Boston, MA: Springer US; Imprint; Springer.
  46. Vermesan, O., & Friess, P. (Eds.) (2013). River Publishers Series in Communications. Internet of things: Converging technologies for smart environments and integrated ecosystems. Denmark: River Publisher.
  47. Vermesan, Ovidiu (2014). Internet of things applications - from research and innovation to market deployment. Denmark: River Publishers.
  48. Vermesan, Ovidiu, & Friess, Peter (2016). Digitising the Industry. River Publishers Series in Communications. Aalborg: River Publishers.
  49. Weber, Rolf (2016). Governance of the Internet of Things—From Infancy to First Attempts of Implementation? Laws, 5(3), 28.
  50. World Bank group (2017). Internet of things the new government to business platform.