دانشگاه صنعتی شریف (پژوهشکده سیاستگذاری)
ناشر: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف
سیاست نامه علم و فناوری
2476-7220
2717-1973
08
1
2018
04
21
سرمقاله (سخن سردبیر) - سر برآور همچو کوهی ای سند!
1
2
FA
ابراهیم
سوزنچی کاشانی
هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف
souzanchi@]sharif.ir
اولین برنامه توسعه شوروی از سال 1928 تا 1932 ادامه داشت. آمارها خیره کننده بود و تقریبا برنامه از تمامی اهداف خود در صنعتی شدن پیشی گرفت. 86درصد سرمایهگذاریها بر روی صنایع سنگین صورت گرفت و کارخانهها زودتر از موعد افتتاح شده بودند و ظرفیت تولیدی فراتر از انتظار توسعه یافته بود. برنامه دوم اگرچه هدف مشابهی داشت، اما در برخی حوزهها به میزان برنامه اول موفقیتآمیز نبود، مخصوصا در توسعه صنایعی نظیر نفت و ذغال سنگ. دو سال اول برنامه سوم وضع از منظر اهداف تولید وخیمتر بود که آلمان به شوروی حمله کرد و همه چیز تحتالشعاع جنگ قرار گرفت. در انتقاد از برنامهنویسی، نقدهای زیادی صورت گرفته و البته در طرف مقابل عدهای قرار دارند که میگویند اگر برنامه و سند نباشد، پس چه چیزی باید جایگزین آن گردد؟ آیا این به معنای عدم وجود سند و برنامه است؟
سند,برنامه,برنامه نویسی
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21400.html
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21400_e0f3fda5e16bbe5102a161670e269b5c.pdf
دانشگاه صنعتی شریف (پژوهشکده سیاستگذاری)
ناشر: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف
سیاست نامه علم و فناوری
2476-7220
2717-1973
08
1
2018
04
21
شناخت استراتژیک و نقشهیابی شناختی: بررسی مفهوم قابلیتهای شناختی و کاربرد نقشهیابی شناختی در مدیریت استراتژیک سازمان
5
20
FA
حامد
نصیری
دانشجوی دکتری مدیریت فناوری، دانشگاه علامه طباطبائی
hamednasiri89@gmail.com
مهدی
الیاسی
استادیار، دانشگاه علامه طباطبائی
elyasimail@gmail.com
مفهوم شناخت، در یک تعریف کلی، مجموعه ای از باورها و ادراکات افراد برای معنابخشی به محیط پیرامون آن هاست. ساختارهای ذهنی و ابعاد شناختی مدیران در سازمان عاملی بسیار اثرگذار در فرایند تغییرات استراتژیک است. در این مقاله تلاش شده تا با مرور پیشینۀ پژوهشی در دسترس و معرفی مفهوم «شناخت استراتژیک و ابعاد و آثار آن» نقش این دسته از قابلیت های پویای مدیریتی در برنامه ریزی استراتژیک تبیین شود. از سوی دیگر، با توجه به اهمیت دسترسی به این ابعاد شناختی، روش نقشه یابی شناختی به منظور استخراج و بهره برداری از شناخت های ذهنی مدیران معرفی شده است.
قابلیتهای پویای مدیریتی,رهبری تحول استراتژیک,استخراج سازههای ذهنی,ساختار ابعاد شناختی مدیریت
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21101.html
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21101_12dc0970633bbde4d14ab35a9be5e880.pdf
دانشگاه صنعتی شریف (پژوهشکده سیاستگذاری)
ناشر: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف
سیاست نامه علم و فناوری
2476-7220
2717-1973
08
1
2018
04
21
بررسی قابلیت زیست ژنی در توضیح حیات علمی و دلالتهای سیاستگذارانه آن
21
30
FA
ریحانه
رمضانی
استادیار پژوهشکدۀ زنان، دکتری نانوبیوتکنولوژی، دانشگاه الزهراء
sedigheh_ramezani@yahoo.com
صدیقه
رمضانی
دستیار پژوهشی پژوهشکدۀ زنان، دکتری جامعه شناسی فرهنگی، دانشگاه الزهراء.
sedighe.ramezani@gmail.com
مطالعات میان رشته ای از حوزه های درحال پیشرفت در عرصۀ فعالیت های علمی دنیاست. در مقالۀ پیش رو، با بهره گیری از مزیت های چنین مطالعاتی، شناسایی ظرفیت توضیح دهندگی و دلالت های سیاست گذارانۀ ایده های فرهنگی در حوزۀ علم ژنتیک را مد نظر قرار گرفته است. بدین منظور، نظریۀ «مم» و قابلیت های بدیع آن در توضیح حیات علمی بررسی شده است. برای تحقق این هدف، نخست به تحلیل مفهومی نظریۀ مم برای فهم چیستی آن پرداخته می شود. سپس با مقایسۀ این نظریه با دو نظریۀ دیگر مطرح در عرصۀ جامعه شناسی علم - نظریۀ اجتماعات گفتمانی رابرت ووثنو و نظریۀ زنجیره های تعامل رندال کالینز- قابلیت های نظریۀ مم در تلفیق با محتوای این دو نظریه استنتاج خواهد شد. در پایان نیز پیشنهادهایی برای سیاست گذاران عرصۀ علم و فرهنگ ارائه می شود.
زیست ژنی,حیات علمی,مم,سیاستگذاری علم
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21106.html
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21106_759f6298f4e055cbaa5925018c15e039.pdf
دانشگاه صنعتی شریف (پژوهشکده سیاستگذاری)
ناشر: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف
سیاست نامه علم و فناوری
2476-7220
2717-1973
08
1
2018
04
21
فناوری عامل تغییر شرکتهای ملی از بازیگرانی منفعل به بازیگرانی پویا در صنعت جهانی نفت
31
38
FA
شیوا
ابن یامینی
دانشجوی دکتری مدیریت فناوری دانشگاه تهران
ebneyamini.sh@ut.ac.ir
صنعت نفت از زمان کشف آن تاکنون مسیر پرفرازوفرودی را طی کرده و در این میان، صنعت نفت دستخوش تحولاتی شده است. شرکت های ملی، در پی موج ملی شدن صنعت نفت، در کشورهای نفت خیز پا گرفتند. در پی انتقادات شدید به عملکرد این شرکت ها، آن ها کوشیدند، برای استفادۀ بهینه از منابع و ذخایر خود و کاهش دخالت شرکت های بین المللی، تمامی توانمندی های رقبا را در عرصۀ رقابت در خود تقویت کنند. این شرکت ها از نقشی کاملاً منفعل به پویا و مهم و تأثیرگذار تبدیل شدند؛ اما چطور توانستند این راه طولانی را طی کنند و در محیط رقابتی دوام بیاورند؟ هدف اصلی از نگارش این مقاله بررسی سیر تحول و قدرت گیری این شرکت های مهم نفتی است و تلاش شده تجارب و نیازمندی های رقابتی این شرکت ها بیان شود. موقعیت رقابتی این شرکت ها در مقایسه با قبل پیشرفت چشمگیری داشته است که در سایۀ خلق توانمندی هایی مشابه با رقبا، از راه همکاری با آن ها در طرح های گوناگون، یادگیری و ارتقای سطح مهارت های مدیریتی و از همه مهم تر، توجه به فناوری و توانمندی های فناورانه و به تبع آن، سرمایه گذاری های عظیم در تحقیق و توسعه رخ داده است.
صنعت نفت و گاز,شرکتهای ملی نفت,فناوری
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21108.html
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21108_0f6a965be7687ef3817a99ac2f3e5810.pdf
دانشگاه صنعتی شریف (پژوهشکده سیاستگذاری)
ناشر: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف
سیاست نامه علم و فناوری
2476-7220
2717-1973
08
1
2018
04
21
تأملی در نقش و جایگاه وقف و نیکوکاری در علم و فناوری
39
48
FA
محسن
طاهری دمنه
دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم و فناوری های نوین - گروه آینده پژوهی - عضو هیات علمی و مدیر گروه آینده پژوهی
m.taheri@ast.ui.ac.ir
زهرا
حیدری دارانی
دانشجوی کارشناسی ارشد آینده پژوهی، دانشکده علوم و فناوری های نوین، دانشگاه اصفهان
z.heidari@ast.ui.ac.ir
امر خیر یا فعالیت های خیرخواهانه تداعی کنندۀ کمک های داوطلبانه به نیازمندان است؛ صرف وقت برای انجام امور داوطلبانه، مانند رسیدگی به سالمندان در آسایشگاه ها، یا صرف پول برای بهبود وضعیت انسانها در حوزه های مختلف با تمرکز بر نیاز اقشار آسیب پذیر و کم درآمد. این ها شناخته شده ترین صورت های امور خیر هستند. اما آیا، در نگاهی جدید، امر خیر می تواند در خدمت توسعۀ علم و فناوری باشد؟ در این مقاله، با محور قراردادن مهفوم وقف، امکان پذیری و ضرورت و مزایای ترویج فرهنگ امر خیر در کمک به نهاد علم و فناوری بررسی می شود. درنهایت، با بررسی سیر تاریخی زمینه های وقف در ایران و نمونه خوانی الگوهای موفق در دنیا، این نتیجۀ نهایی به دست می آید که سوق دادن امور خیر به سمت توسعۀ علم و فناوری، به خصوص در حوزۀ رشد شرکت های دانش بنیان و کسب و کارهای نوپا (استارت آپ ها)، به ارزش افزودۀ چندین برابری برای کل جامعه منجر می شود. خیری که مهمترین پیشران آن فرهنگ سازی در بین خیّرین و آحاد جامعه است.
امر خیر,وقف,توسعه علم و فناوری,شرکتهای دانش بنیان,شرکتهای نوپا
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21107.html
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21107_fc2017f79a3f8566ca521026722ae56b.pdf
دانشگاه صنعتی شریف (پژوهشکده سیاستگذاری)
ناشر: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف
سیاست نامه علم و فناوری
2476-7220
2717-1973
08
1
2018
04
21
تبیین رابطه فلسفی انسان و تکنولوژی با تاکید بر اخلاقیات
49
56
FA
مهربان
هادی پیکانی
استادیار دانشکدۀ مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان
mehdinasrisfahani@yahoo.com
مهدی
نصراصفهانی
دانشجوی دکتری رشتۀ مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان
mahdinasrisfahani@yahoo.com
ظهور فناوری زندگی بشر را دستخوش تغییرات ژرفی ساخته است. این پدیده، در عین رفاهی که برای انسان فراهم کرده، بحران ها و مشکلاتی نیز در پی داشته است. فناوری جدید به امری سراپا متفاوت از گذشته بدل شده و آنچه در پیش گرفته تغییر ابعادی از جهان ماست و این ما را به پرسش پیرامون ارتباط آن با انسان و اجتماع وامی دارد. آیا هنوز می توان بر این قائل بود که فناوری پدیده ای پسینی است و این نگرش و جهان بینی ماست که مسیر آن را تعیین می کند؟ یا مفهومی پیشینی دارد که فارغ از اهداف، جهان بینی و ارادۀ انسان ارتباط دیگری میان ما و جهان به وجود می آورد؟ هدف از نگارش این مقاله تبیین رابطۀ انسان و فناوری با تأکید بر اخلاقیات بوده است. در ابتدا سعی شده ذات و ماهیت فناوری و رابطۀ آن با انسان، از دیدگاه اندیشمندان صاحب نظر در این حوزه، مورد پژوهش قرار گیرد. در ادامۀ مباحث، رابطۀ انسان و فناوری در دو دیدگاه فلسفۀ فناوری کلاسیک و فلسفۀ فناوری معاصر بررسی شده است . نهایتاً تلاش شده، با پرداختن به اخلاقیات در فناوری ، رابطۀ بین انسان و فناوری از این منظر واکاوی شود.
انسان,فناوری,چالش های فناوری,اخلاق
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21104.html
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21104_0361900ba035f875f556d969ce271777.pdf
دانشگاه صنعتی شریف (پژوهشکده سیاستگذاری)
ناشر: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف
سیاست نامه علم و فناوری
2476-7220
2717-1973
08
1
2018
04
21
تبیین علل تمایل نداشتن به استفاده از پتنت برای حفاظت از داراییهای فکری در حوزه بالادستی صنعت نفت
57
68
FA
رضا
بندریان
0000-0002-5313-4876
استادیار گروه توسعۀ کسب و کار، دپارتمان مدیریت فناوری، پژوهشگاه صنعت نفت
bandarianr@ripi.ir
شرکت های نوآور، در حوزۀ بالادستی صنعت نفت، تمایلی ندارند از ثبت کردن (پتنت) برای محافظت از دستاوردهای فناورانۀ خود و تصاحب منافع اقتصادی آن ها استفاده کنند. احتمالاً، این بی میلی به ویژگی ها و میزان اثربخشی پتنت برای حفاظت از فناوری، با توجه به تفاوت های موجود در حوزۀ بالادستی صنعت نفت و سایر صنایع، مرتبط است. البته، میزان این بی میلی، در میان تصمیم گیران مختلف این حوزه، متفاوت است. براین اساس، در این مقاله، تأثیر پتنت در حفاظت از دستاوردهای فکری در حوزۀ بالادستی صنعت نفت و میزان اهمیت آن بررسی شده و علل تمایل نداشتن تصمیم گیران این حوزه به استفاده از پتنت مطرح شده است. در پایان، به ضرورت بازنگری در این رویۀ غالب، با هدف سرعت بخشیدن به روند پیشرفت در این صنعت، پرداخته شده است. درمجموع، هزینه های بسیار بالای توسعه و اثبات و تجاری سازی فناوری، در کنار منافع عظیم بهره برداری از فناوری و ویژگی تقلیدپذیری مفرط در این صنعت، موجب شده است نظام پتنت ابزار حفاظتی ناکارامدی تلقی شود.
حوزه بالادستی صنعت نفت,حفاظت از دستاوردهای فکری,اسرار تجاری,پتنت
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21105.html
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21105_e02b85375ea0c8967545fe9fcd8c1418.pdf
دانشگاه صنعتی شریف (پژوهشکده سیاستگذاری)
ناشر: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف
سیاست نامه علم و فناوری
2476-7220
2717-1973
08
1
2018
04
21
سیاست نوآوری: چیستی، چرایی و چگونگی
69
86
FA
محمدعلی
صادقی کیا
کارشناس ارشد سیاست گذاری عمومی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
sadeghikia89@gmail.com
سیاست گذاران، طی سه دهۀ گذشته، بیش از پیش به نقش نوآوری در عملکرد اقتصادی و حل مسائل پیش آمده (مانند مسائل آب و هوایی) علاقه مند شده اند. این دیدگاه که سیاست گذاری در حمایت از نوآوری مؤثر است، در سال های اخیر فراگیر شده و اصطلاح سیاست نوآوری به طور معمول به کار رفته است. این مقاله، با تمرکزی خاص بر تعریف سیاست نوآوری (چیستی آن)، بنیادهای نظری آن (چرا سیاست نوآوری نیاز است) و همچنین چگونگی طراحی، پیاده سازی و حکمرانیِ سیاست نوآوری، سهم این حوزۀ به سرعت در حال ارتقا از سیاست عمومی را مد نظر قرار می دهد. سیاست نوآوری یکی از حوزه های سیاست عمومی است که به سرعت در حال رشد و ارتقا است.
نوآوری,سیستم نوآوری,سیاست نوآوری
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21102.html
https://stpl.ristip.sharif.ir/article_21102_da2e09990e966eeb59fda676bb471dbd.pdf